Projekt „Literackie peregrynacje” był realizowany przez Wojewódzką Bibliotekę Publiczną im. Emanuela Smołki w Opolu od lutego do grudnia 2023 roku. Został dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz ze środków budżetu Województwa Opolskiego.

Głównym celem projektu było ukazanie podróżowania i migracji w twórczości literackiej i artystycznej w wielu aspektach. W ramach zadania odbyły się spotkania autorskie, wykłady, wystawa, koncert, lekcje biblioteczne i warsztaty. Liczne wydarzenia, skierowane do szerokiego grona odbiorców, promowane były w lokalnych mediach, na stronie www biblioteki i w mediach społecznościowych. Szeroko rozumianej tematyce podróży i migracji towarzyszyła wystawa "Peregrynacja" ze zdjęciami Jakuba Łabędzkiego, prezentowana w Galerii "Schody".

„Problematyka drogi” – cykl spotkań autorskich z pisarzami i dziennikarzami zajmującymi się tematyką podróżniczą rozpoczął się we wrześniu.

25 września Andrzej Kohut, amerykanista i specjalista ds. nowych mediów w Ośrodku Studiów Wschodnich, wygłosił wykład dotyczący systemu politycznego i sposobu głosowania w USA oraz obecnej sytuacji politycznej. Uczestnicy, licznie zgromadzeni w namiocie WBP, zadawali autorowi wiele pytań, które odnosiły się m.in. do pandemii i nadchodzących w 2024 r. wyborów prezydenckich. Kohut, jako wprawny komentator wydarzeń w USA dla polskich mediów, niezwykle ciekawie odpowiadał na pytania zainteresowanych. Tym samym spotkanie (tłumaczone na język migowy) bardzo wzbogaciło wiedzę na temat Stanów Zjednoczonych.

Andrzej Kohut

Spotkanie z bałkanistką, dziennikarką i tłumaczką Aleksandrą Wojtaszek (27 września), autorką książki reportażowej Fjaka. Sezon na Chorwację, pozwoliło poznać lepiej Chorwację od strony historycznej i współczesnej. Zafascynowana tym krajem reportażystka poruszała trudne tematy historyczne i kulturowe, ukazując ich wpływ na współczesną sytuację kraju. Jak przystało na wnikliwą obserwatorkę w sposób realny i plastyczny nakreśliła obraz państwa bijącego turystyczne rekordy. Spotkanie tłumaczono na język migowy.

Aleksandra Wojtaszek

Kolejnego dnia filolożka duńska Sylwia Izabela Schab promowała swoją książkę Dania. Tu mieszka spokój. Literaturoznawczyni opowiadała o kraju, który wciąż jest mało znany większości Polaków. Uczestnicy mogli dowiedzieć się m.in. na czym polega filozofia słynnego duńskiego hygge. Autorka odnosiła się do zagadnień społecznych, politycznych i kulturowych, które wpływają na tak wysoki u Duńczyków poziom szczęścia i zaufania społecznego. Frapującym wątkiem spotkania okazał się również temat polskich imigrantów w Danii.

Sylwia Izabela Schab

Ostatni wrześniowy sobotni wieczór należał do zespołu szantowego Ryczące Dwudziestki. W wypełnionym po brzegi namiocie WBP muzycy zaprosili opolską publiczność na podróż przy dźwiękach szant klasycznych, utworów autorskich stanowiących znak rozpoznawczy zespołu oraz dobrze znanych wszystkim żeglarzom piosenek morskich. Charakterystyczne brzmienie, nietuzinkowy styl i humor muzyków wzbudziły wśród słuchaczy niesłychany entuzjazm

Ryczące Dwudziestki

Jednym z elementów składowych zadania były działania kryjące się pod nazwą „Opolszczyzna na rozdrożach” – cykl imprez skupiających się na migracjach dotyczących Opolszczyzny oraz ich wpływie na literaturę i kulturę regionu. Tajemnice historii lokalnej oraz zagmatwane dzieje opolskich rezydencji arystokratycznych przedstawił Marek Gaworski. Podróżnik i fotograf, mieszkaniec Strzelec Opolskich, pasjonat historii lokalnej, autor licznych książek dotyczących zamków i pałaców opowiedział czytelnikom WBP w Opolu o swoich zainteresowaniach, warsztacie pisarskim i sposobie zbierania materiałów do kolejnych publikacji. W trakcie spotkania, które odbyło się 9 października, wspominał o licznych ciekawostkach dotyczących Śląska, które udało mu się odkryć w trakcie pisania serii „Śmierć, bale i skandale”. Warto było wysłuchać intrygujących historii, tym bardziej, że Marek Gaworski – jak się okazało – nie jest częstym gościem bibliotek.

Marek Gaworski

W zupełnie inną podróż – swoistą wyprawę wysokogórską – zabrał słuchaczy Rafał Fronia, zawodowy kartograf, himalaista, maratończyk i podróżnik. Na przygotowanym przez siebie filmie zaprezentował 11 października poszczególne etapy zdobywania ośmiotysięcznika. Komentarze doświadczonego wspinacza sugestywnie uświadomiły trudy i niebezpieczeństwa, z jakimi trzeba zmierzyć się podczas wypraw. Licznie zgromadzone audytorium w namiocie WBP z zainteresowaniem wysłuchało opowieści miłośnika gór i mogło przekonać się, że uczą one przede wszystkim pokory.

Rafał Fronia

Ostatnie spotkanie autorskie projektu „Literackie peregrynacje” odbyło się 25 października. Joanna Lamparska – dziennikarka, poszukiwaczka skarbów i specjalistka od tajemnic nie tylko II wojny światowej dzieliła się z Opolanami swoją pasją do poróżowania i historii. Autorka wielu książek o obiektach rezydencjalnych i historii Dolnego Śląska wspomniała również o swojej najnowszej książce Lekarze od zabijania. Licznie zgromadzeni w czytelni WBP uczestnicy spotkania mogli obejrzeć ciekawe prezentacje dziennikarki i wysłuchać jej wciągających opowieści. Historyczne fascynacje autorki bez wątpienia udzieliły się słuchaczom, którzy mieli okazję poznać różnorakie wątki dotyczące nie tylko zaginionych dzieł sztuki, nierozwiązanych tajemnic ziem śląskich, ale też okoliczności przerażających zbrodni faszystowskich.

Joanna Lamparska

W trakcie trwania projektu w Dziale Informacyjno-Bibliograficznym odbywały się zajęcia dla dzieci i młodzieży tematycznie związane z podróżowaniem. Opolscy uczniowie odbywali podróż do Australii, aby poznać charakterystykę tego regionu, a także ciekawe losy polskiego podróżnika Pawła Edmunda Strzeleckiego. Historyczne spotkania przybliżały sylwetki i dokonania wielkich odkrywców i podróżników. Młodzież uczestniczyła w wykładzie dotyczącym piratów, ery wielkich żaglowców, marynarzy i odkryć geograficznych, a także wysłuchała wykładu poświęconego motywowi podróży w literaturze.

Podróżowanie – motyw przewodni projektu „Literackie peregrynacje”- okazał się niewyczerpanym tematem i przyczynkiem do wielu dyskusji i refleksji. Projekt uzmysłowił, jak zmienia się literatura, sztuka i kultura pod wpływem podróży i kontaktu z innymi narodowościami. Spotkania ukazywały zmieniające się style i cele ludzkich wędrówek, a także złożoną problematykę migrowania.

• redakcja(at)bibliotekarzopolski.pl